بزرگترین نقطه ضعف در بازارهای مالی، ناتوانی در محاسبه ریسک است. شما احتمالا معنای ریسک را خیلی خوب می دانید ولی، به دلیل اینکه در زندگی واقعی ریسک های مالی معمولا کیلومترها از ما دورند، در بازار سرمایه متوجه سایه سنگین و نزدیکشان نمی شویم.
شما فکر می کنید سهمی که می خرید مثل خرید خودرو است و نهایت نوسان منفی اش ۵ یا ١٠ درصد است. باور نمی کنید که سهمی که می خرید می تواند ٩٠٪ قیمتش پایین بیاید. بله حتی تصورش هم مشکل است.
شما هنوز یاد نگرفته اید طمع تان را کنترل کنید. برای همین در روزهای مثبت هیجان زده در صف های خرید می روید و بدون تفکر سهم می خرید. آتش طمع چشم های شما را کور می کند. در حالت پایین آمدن هم برعکس این فرایند، ترس وجودتان را فرا می گیرد و سراسیمه اقدام به فروش می کنید.
ذات اقتصاد ایران در بقیه بخش ها که شما بیشتر با آنها مواجه بوده اید، این است که قیمت ها بیشتر بالا می روند و کمتر پایین می آیند. مثلا قیمت مسکن در صد سال گذشته یا بالا رفته یا ثابت مانده یا نهایتا افت اندکی داشته است. دلار و خودرو هم به همین ترتیب. برای همین الگوی ذهنی شما، از ابتدا اشکال دار و دچار سو گیری است. فکر می کنید بازار سهام هم از همین الگو پیروی می کند. اصلا و ابدا.
مهمترین رکن استراتژی یک معامله گر موفق باید بقا باشد
شما یک عمر فرصت دارید تا در بازار سهام میلیاردر شوید، به شرطی که یاد بگیرید زنده بمانید. شما نمی توانید قهرمان شنای المپیک شوید، مادامی که شنا کردن نمی دانید. پس در گام نخست اولین و مهمترین فکر شما باید این باشد که : “چگونه [در بازار] زنده بمانیم؟”
برای چند ماه ریسک پذیریتان را به سمت صفر هدایت کنید. باور کنید ریسکی که اکثر شما در روزهای اول ورود به بازار سرمایه بر می دارید چند برابر ریسکی هست که یک حرفه ای بعد از ١۵ یا ۲۰ سال کار ممکن است بر دارد.
زیرا معامله گر حرفه ای آموخته است که “کافی است تا حرکت بزرگ بعدی بازار زنده بماند”
ریسک را چطور می توان کنترل کرد؟
● برای این کار روش های مختلفی وجود دارد و مشاوران مالی هرکدام از زاویه ای آن را بررسی کردند. مثلا برخی متخصصین مالی توصیه می کنند تک سهم نخرید و سبدی از سهام داشته باشید. اینطوری اگر جایی شکست خوردید جای دیگر پیروز می شوید و … .
● برخی دیگر می گویند باید به متخصصین مالی در شرکت های مشاور سرمایه گذاری و صندوق های سهام رجوع کرد.
من با این روش ها مخالف نیستم ولی در عمل عده کمی این توصیه ها را می پذیرند و عملیاتی می کنند ( به هزار دلیل که از حوصله هم من هم شما خارج است) کم اند.
نسخه عامیانه که می توان برای کنترل ریسک پیچید این است که حجم و مقداری از پول خود را سهام بخرید که هر روز مجبور نباشید آنرا چک کنید و به قول معروف فنجان چایی در دستان شما نلرزد و ضرر احتمالی روان و زندگی شما را فلج نکند.
چند توصیه نهایی:
● تا شش ماه فقط به بقا فکر کنید. اگر شش ماه دوام بیاورید، آرام آرام اوضاع بهتر می شود. می دانم برای شروع محاسبه و فهم ریسک دشوار است برای همین پیشنهاد می کنم سهمی که می خرید بین ٨٠ شرکت برتر بازار از نظر “نقد شوندگی” و “سایز” باشد.
● توصیه می کنم به سود شرکت ها توجه کنید. داستان هایی که قرار است فلان شرکت زمین بخرد و فلان شود و بهمان شود را فعلا کنار بگذارید. سود شرکت ها را با سود بانکی مقایسه کنید. بازده مورد انتظارتان را فضایی انتخاب نکنید. از خرید سهامی که سال گذشته زیان کرده اند یا سود کمی داشته اند فعلا پرهیز کنید.
● فریب کانال ها و داستان سرایی های مجازی را نخورید. حساب خیلی از افرادی که پشت این کانال ها نشسته اند، میلیون ها تومان منفی است.
● مطالعه کنید. فکر کنید. برای خودتان بنویسید. سعی کنید هر روز درس های تازه بیاموزید.
● بازار سرمایه جای مناسبی برای هیجان طلبی نیست. اگر برای تخلیه هیجان به کازینو های کشورهای اطراف بروید موفق تر خواهید بود تا اینکه چشم بسته خرید و فروش سهام کنید.
● باز هم می گویم. هدف اصلی تان باید بقا باشد، هر روز، قبل از هر معامله به خودتان بگویید: باید در بازار باقی بمانم و از خرید سهامی که این بقا را به به خطر می اندازد به شدت دوری کنید.
● قبل از ورود به معامله ضرر احتمالی را بسنجید و برای آن برنامه ریزی داشته باشید و به حد ضرری که مشخص می کنید پای بند باشید. گرچه در بورس تهران به خاطر تشکیل صف های فروش عملا نمی توان حد ضرر قائل شد ولی با این حال پیش بینی های لازم را داشته باشید.
مدیریت سرمایه در فارکس
اگر سیستم معاملاتی شما فاقد یک مدیریت سرمایه صحیح باشد باید منتظر فاجعه و ضرر سنگین در معاملات خود باشید ، البته یک معامله گر حتما و باید از نظر احساسی خود را آماده ضرر کند چرا که ضرر کردن هم جزئی از بازارهای مالی هست و واقعا منطقی نیست تمامی معاملات شما با سود بسته شود چرا که شما علم غیب ندارید و نباید انتظار از خودتان را خیلی بالا ببرید ، بخاطر داشته باشید بهترین و بزرگترین معامله گران جهان هم گاهی ضرر کرده ولی از هر ضرر خود یک درس و تجربه کسب میکنند.
بنابراین رعایت مدیریت سرمایه در معاملات خود الزامی است و باید از آن پیروی کنید .
خب به سراغ موارد اصلی مدیریت سرمایه میرویم و در ادامه به شما 10 اصل مهم که باید در این زمینه رعایت کنید را معرفی خواهیم کرد.
1_ هرگز با پولی که به آن احتیاج دارید معامله نکنید.
قانون اول میگوید به هیچ عنوان نباید با پول قرض یا وام و یا پولی که بسیار به آن احتیاج دارید معامله ای انجام دهید ، بلکه شما باید با پولی حساب خود را شارژ کنید که اگر آن را از دست بدهید تشنجی در زندگی شما رخ ندهد و شما را دچار بحران نکند ، عدم رعایت این قانون باعث استرس و تسلط نداشتن بر احساسات میشود که همین امر قطعا باعث بروز تصمیماتی اشتباه در انجام پوزیشن خواهد شد.
2_ تخمین زدن نسبت ریسک به ریوارد(سود)
بعنوان یک معامله گر باید بدانید که میزان ریسک شما در هر معامله چقدر است ، بصورت مثال شما انتطار دارید در معامله فارکس در مقابل یک واحد ریسک ، دو واحد سود بدست بیاورید که در این حالت نسبت ریسک به ریوار 1 به 2 میباشد ، همچنین معامله گر ممکن است بدنبال سود های کمیاب ولی جذاب تر باشد و نسبت ریسک به ریوار را 1 به 3 تخمین بزند که البته این مورد بستگی به میزان تسلط ، تجربه و توانایی پذیرش ضرر معامله گر دارد .
انتخاب ریسک به ریوارد بالاتر به تریدر کمک میکند تا معاملاتی که جذابیتی کمتری دارد را حذف نموده و زمان و موجودی خود را در معاملاتی با فرصت سود دهی بالاتری متمرکز نماید ، لذا توجه داشته باشید که این موارد بستگی به میزان مارجین و لوریج حساب کاربری تان دارد.
3_ حجم مناسب و بهینه برای معامله
سومین قانون که یکی از مهمترین موارد به شمار میرود تعیین حجم مناسب برای ورود به معامله است ، برخی از معامله گران حرفه ای 3 الی 4 درصد و برخی دیگر 4 الی 8 درصد موجودی خود را وارد یک معامله میکنند ، بصورت کلی دوستانی که میخواهند به تازگی وارد حساب لایو شوند باید در هفته های اول فقط با حجم یک صدم لات پوزیشن بگیرند و پس از کسب تجربه و افزایش موجودی حجم خود را آرام آرام افزایش دهند .
این را بخاطر داشته باشید که نباید در هفته های اولی که وارد حساب لایو (ریل) میشوید دنبال سود گرفتن از بازار باشید ، دقیقا در همین مرحله بسیار مهم است که افراد تازه کار پس از چند ترید موفق طمع کرده و با حجم بالا ترید میکنند که در نتیجه هم باعث کال مارجین شدن آنها میشود .
تنها خواهش و تمنایی که از شما عزیزان داریم اینست که طمع خود را کنترل کرده و بدون کسب اطلاعات لازم وارد حساب ریل نشوید.
4_ مداوم معامله نکنید
قرار نیست هر زمان متاتریدر خود را باز کردید حتما وارد معامله ای شوید ، شما باید شرایط بازار و همچنین شرایط روحی و احساسی خود را بسنجید ، هیچگاه نباید در بازارهای پر نوسان و یا بسیار رنج وارد معامله شد و هیچگاه نباید در زمانی که اتفاقی بدی در زندگیتان افتاده و باعث تنش احساسیتان شده است برای ورود به معامله تصمیم گیری نمایید.
5_ تعیین حد ضرر (stop loss)
پس از اینکه میزان و حجم معامله خود را تعیین کرده و نقطه ورود را مشخص کردید باید به سراغ مشخص کردن حد ضرر بروید ، باید در تمامی معاملاتی که انجام میدهید حد ضرر خود را مشخص کنید تا اگر قیمت برخلاف تحلیل شما پیش رفت ، معامله شما بصورت خودکار بسته شود و سرمایه خود را تا حد معقولی حفظ نمایید ، سعی کنید به stop loss خود احترام بزارید و مدام آن را تغییر ندهید ، با توجه به تسلط و میزان تجربه ای که دارید باید حد ضرر خود را تعیین کنید چرا که یکی از موارد اساسی مدیریت سرمایه میباشد.
6 _ تعیین حد سود (take profit)
به همان اندازه ای که take profit در تضاد با کسب سود های بیشتر است ولی به همان اندازه در جهت تعیین تارگت و ایده خروج از معامله مهم است ، حد سود به تریدر این امکان را میدهد تا مدام در حال کنترل قیمت بازار نباشد و همچنین پس از بدست آوردن سود مورد نظرش ، آن را در یک تغییر روند شارپ از دست ندهد ، بهرحال باید آگاه باشید که حرکت های غیر قابل انتظار در هر بازاری رخ میدهد و پیشنهاد میشود حتما از امکانات بسیار عالی که فارکس در اختیار معامله گران گذاشته نهایت استفاده را ببرید .
7_ خودتان را فریب ندهید
متاسفانه بسیاری از معامله گران تازه کار بدون هیچ منطقی جلو میروند و رویای یک شبه بدست آوردن میلیون ها تومان پول را در سر دارند و به بیش از حد ترید کردن مبتلا میشوند ، که اینکار آنها باعث حذفشان از چرخه معامله گری میشود ، هدف و تارگت خود را منطقی و قابل دسترس تعیین کنید در هر کسب و کاری تا تخصص و تجربه بدست نیاورید نمیتوانید پول خوبی کسب کنید ، تمام هیستوری های سود چند هزار دلاری که از دوستان عزیزمون در کانال تلگرام منتشر میکنیم نتیجه ماه ها وقت گذاشتن و پله به پله رفتن در مسیر موفقیتشان بوده است .
8_ حس طمع را از خود دور کنید
شاید حس کنید جمله طمعکار نباشید بسیار کلیشه ای شده چون آن را بارها و بارها شنیده اید ، ولی باید قبول کنید که قدرت طمع بسیار زیاد هست چرا که شما را به سمت تصمیمات اشتباه و نابخردانه میکشاند ، معامله به این معنی نیست که هر دقیقه وارد یک پوزیشن شوید و سود کسب کنید بلکه به این معنیست که وارد پوزیشنی درست در زمان و موقعیتی درست شوید.
9_ از سختی ها عبور کنید
نه تنها در فارکس بلکه در تمامی بازارهای مالی جهان اتفاقاتی غیر قابل پیش بینی می افتد که باید همیشه خود را آماده اینگونه اتفاقات کنید و البته اخبار مهم را هم هر روز دنبال فرمایید ، یک نمونه بارز این اتفاقات ریزش سهمگین بیش از 30 درصدی کل بازارهای جهان (بصورت میانگین) بر اثر ویروس کرونا است که از کریپتو کارنسی ها گرفته تا فارکس و بورس ایران تحت تاثیر ریزش بزرگی قرار گرفتند ، البته یکی از مزایای عالی فارکس این هست که شما حتی در جهت ریزش بازار هم میتوانید سود کنید.
هیچگاه اعتماد بنفس و ایمان به تحلیل خودتان را سر stop خوردن معاملتان از دست ندهید ، باید به این فکر کنید که اگر بازار بر خلاف تحلیل شما پبش رفته ولی لااقل همه سرمایه خودتان را از دست نداده اید و صرفا مبلغ محدودی ضرر کردید که در معاملات بعدی آن را جبران خواهید کرد ، این روندی است که برای بهترین معامله گران جهان هم پیش می آید و گاهی پس از چند معامله سود ده ، ضرر هم میکنند وامری کاملا طبیعی هست.
10_ بلند مدت فکر کنید
هدفی که برای خود تعیین کردید باید بصورت بلند مدت باشد ، هیچگاه به بهانه بازگرداندن ضرری که کردید و با بدست آوردن سود های بیشتر از چار چوب و قوانین مدیریت سرمایه و سیستم معاملاتی خود خارج نشوید.
ضرر را بخشی از معامله کردن بدانید و این قانون را برای خود بگذارید که بطور مثال اگر دو معامله پشت سر هم ضرر شد کل آن روز معامله نکنید یا حداقل چند ساعتی از بازار دور بمانید تا آرامش ذهنی شما برگردد ، تسلط بر احساسات خود یک مبحث دیگر است که باید بعنوان معامله گر بتوانید به برخی از احساسات خود مانند ترس ، استرس ، نگرانی ، عجله ، طمع تسلط پیدا کنید و نگذارید این موارد در تصمیم شما به وارد شدن یا نشدن به یک معامله تاثیر بگذارد.
